EVCİL HAYVANLARDA HASTALIK VE ENFEKSİYON BELİRTİLERİ
Evcil Hayvanlarda Enfeksiyon ve Hastalık Belirtileri
Kedi ve Köpek Sahipleri İçin Kapsamlı Rehber
Evcil hayvanlarımız bizler için birer aile üyesi. Bu nedenle onların sağlığında oluşabilecek en ufak değişiklik bile sahipleri olarak bizleri endişelendirir. Kediler ve köpekler hastalandıklarında çoğu zaman bunu gizlemeye eğilimlidir. Bu nedenle erken belirti tespiti, hastalıkların ilerlemesini durdurmak ve tedaviye hızlı başlamak açısından büyük önem taşır.
Bu yazıda, evcil hayvanlarda en sık görülen enfeksiyon ve hastalık belirtileri, dikkat edilmesi gereken durumlar ve veterener hekime başvuru zamanı hakkında kapsamlı bilgiler bulabilirsiniz.
1. Genel Hastalık Belirtileri
Hayvanlarda pek çok farklı enfeksiyon, benzer genel belirtilerle ortaya çıkar. Bu nedenle aşağıdaki belirtiler genellikle "bir şeyler ters gidiyor" sinyali olarak kabul edilir:
Halsizlik, uyku hâli, isteksizlik
İştahsızlık veya iştah artışı
Kilo kaybı veya hızlı kilo alımı
Su tüketiminde artış / azalma
Davranış değişiklikleri (agresyon, saklanma, huzursuzluk)
Vücut ısısında artış (ateş)
Tüylerde matlaşma, kabarma veya dökülme
Bu belirtiler tek başına bile enfeksiyon başlangıcını işaret edebilir.
2. Solunum Sistemi Enfeksiyonları
Kedilerde özellikle üst solunum yolu enfeksiyonları (calicivirus, herpesvirus); köpeklerde ise köpek gribi, kennel cough (köpek öksürüğü) yaygındır.
Belirtiler:
Öksürük
Burun akıntısı (şeffaf sarı/yeşil olması enfeksiyonu destekler)
Göz akıntısı, çapaklanma
Hızlı veya zorlu nefes alma
Hapşırık nöbetleri
Ses kısıklığı / miyavlamada değişiklik
Bu belirtiler özellikle yavrularda ciddi seyredebilir.
3. Sindirim Sistemi
Enfeksiyonları
Gastrointestinal enfeksiyonlar hem viral (parvo, corona) hem bakteriyel (E.coli, campylobacter) nedenli olabilir.
Belirtiler:
Kusma
İshal (kanlı ishal özellikle acil durumdur)
Karın ağrısı, dokunmaya hassasiyet
Gaz ve karında şişkinlik
İştahsızlık ve su içmeme
Parvovirüs gibi bazı enfeksiyonlar hızlı sıvı kaybı nedeniyle ölümcül olabilir.
4. Deri ve Tüy Problemleri
Deri enfeksiyonları (mantar, bakteriyel enfeksiyonlar, uyuz vb.) görsel olarak fark edilmesi en kolay sorunlardandır.
Belirtiler:
Yoğun kaşıntı, sürekli yalama/besleme
Deri kızarıklığı, kabuklanma
Yuvarlak tüy dökülmeleri (mantar tipik belirtisidir)
Kötü kokulu akıntı
Kulak içinde siyah/kahverengi akıntı (kulak akarı veya otitis)
Kaşıntı kaynaklı yaralar sonradan enfekte olabilir; bu nedenle erken tedavi önemlidir.
5. İdrar Yolu ve Böbrek Enfeksiyonları
Kedilerde FLUTD, köpeklerde ise bakteriyel sistit sık görülür.
Belirtiler:
Sık sık ama az miktarda idrara çıkma
İdrarda kan
Tuvalet kabına sık gitme ve miyavlama
İdrar kaçırma
Kötü kokulu idrar
Kedilerde idrar tıkanıklığı hayati acil durumdur.
6. Viral ve Sistemik
Enfeksiyonlar
Bazı virüsler çoklu organ etkisi yaparak ağır klinik belirtilere yol açabilir:
FIV / FeLV (kedilerde)
Distemper (köpeklerde gençlik hastalığı)
FIP (kedilerde)
Yaygın belirtiler:
Yüksek ateş
Lenf düğümlerinde büyüme
Nörolojik belirtiler (titreme, nöbet)
Göz iltihabı
Karın şişliği (özellikle FIP)
Bu hastalıklar ileri tanı ve profesyonel takip gerektirir.
7. Ne Zaman Acil Veterinere Gidilmeli?
Aşağıdaki belirtiler "beklemeden" veteriner müdahalesi gerektirir:
Kanlı kusma veya kanlı ishal
Nefes almada güçlük
Bilinç bulanıklığı, nöbet geçirme
İdrar yapamama
Sürekli kusma (yavrularda özellikle tehlikeli)
Ciddi travma, düşme, çarpma
Zehirlenme şüphesi (çiçek, çikolata, ilaç vb.)
8. Erken Tanının Önemi
Evcil hayvanlarda enfeksiyonların erken teşhisi, hastalığın şiddetini azaltır ve çoğu zaman daha basit tedavilerle düzelmesini sağlar.
Yıllık check-up, parazit uygulamaları ve düzenli aşılar koruyucu hekimliğin temelidir.
Sonuç
Evcil hayvanlarda enfeksiyon ve hastalık belirtilerini erken fark etmek, hem yaşam kalitesini artırır hem de olası ağır tabloları önler. Sahipler olarak onların davranışlarını, iştahını, tuvalet düzenini ve günlük enerji seviyesini gözlemlemek, en değerli koruyucu adımdır.